Τιρκουάζ, όπως Τουρκία...

ΟΙ ΦΑΝΕΛΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

Μπορεί η φανέλα της εθνικής ομάδας να προκαλέσει συζήτηση; Βεβαίως και μπορεί, αφού η εθνική ομάδα εκπροσωπεί τη χώρα και, ως εκ τούτου, «οφείλει» να ντύνεται στα εθνικά χρώματα και να μην τα προδίδει προς όφελος της εμπορικότητας. Η ανακοίνωση από την εταιρία Nike των εμφανίσεων που θα χρησιμοποιήσει η εθνική Τουρκίας στο Euro που ξεκίνησε προχθές ξεσήκωσε διαμαρτυρίες, δεδομένου ότι η δεύτερη εμφάνιση δεν είναι κόκκινη ή λευκή, στα εθνικά χρώματα της Τουρκίας, αλλά… τιρκουάζ, μια απόχρωση ανάμεσα σε ανοιχτό πράσινο και γαλάζιο. Προφανές το ερώτημα: Είναι το τιρκουάζ εθνικό χρώμα;

Η πιστή μετάφραση της λέξης δεν αφήνει αμφιβολίες. Στα γαλλικά τιρκουάζ σημαίνει «τούρκικο», από το χρώμα του γαλαζοπράσινου ορυκτού. Το ορυκτό αυτό (με επιστημονική ονομασία ένυδρο φωσφορικό άλας του αργιλίου και του χαλκού!) βρίσκεται στην Περσία και την Ινδία, ωστόσο οι Γάλλοι έμποροι το αποκτούσαν κυρίως από τα τούρκικα παζάρια το 16ο αιώνα, γι’ αυτό του έδωσαν αυτό το όνομα.

Η Τουρκία είχε αποτολμήσει να προσθέσει λίγο τιρκουάζ και στο Euro 2008, όταν η δεύτερή της εμφάνιση περιελάμβανε σορτς και κάλτσες αυτού του χρώματος, αλλά με φανέλα λευκή. Είναι η πρώτη φορά που θα παίξει με τιρκουάζ φανέλα στην ιστορία της. Πόσες άλλες εθνικές… παρατυπίες θα διαπιστώσουμε στον μήνα αυτό που θα παρακολουθήσουμε το Euro;

Υπάρχουν μπόλικες ιστορίες για τις διαφοροποιήσεις των χρωμάτων των εθνικών ομάδων σε σχέση με τα χρώματα που έχουμε συνηθίσει στη σημαία τους. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, κι από τις πιο γνωστές, είναι η Ιταλία. Το μπλε που τη συνοδεύει από την αρχή της παρουσίας της στο ποδόσφαιρο είναι το αυτοκρατορικό χρώμα της δυναστείας της Σαβοΐας, των βασιλιάδων της Ιταλίας ως το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το παράξενο είναι ότι η Ιταλία συνέχισε να παίζει με μπλε αν και η βασιλεία καταργήθηκε. Το κόκκινο και το πράσινο, εθνικά χρώματα της σημαίας της Ιταλίας, υπάρχουν στις φανέλες μόνο ως λεπτομέρειες.

«Αυτοκρατορική» είναι και η πρώτη φανέλα της Ρωσίας. Οι παραλλαγές του μπορντό, που χρησιμοποιούνται από το 2009 σε διάφορους τόνους, θυμίζουν κάτι από… δυναστεία των Ρομανόφ. Η δεύτερη εμφάνιση της Ρωσίας είναι στα χρώματα της σημαίας. Γνωστή, είναι, επίσης, η διαφοροποίηση της Ολλανδίας, της μεγάλης απούσας της διοργάνωσης. Το πορτοκαλί είναι το χρώμα του Οίκου της Οράγγης, των βασιλιάδων της Ολλανδίας, και παραμένει εκεί ως βασικό χρώμα των εμφανίσεων, έστω κι αν τα τελευταία χρόνια η δεύτερη εμφάνιση θυμίζει όλο και περισσότερο τη σημαία της χώρας με το μπλε και κόκκινο χρώμα.

Η Γερμανία επέλεξε την ασπρόμαυρη εμφάνιση από την αρχή της ιστορίας της ως παρακαταθήκη του δυνατού βασιλείου της Πρωσίας (που είχε ασπρόμαυρη σημαία), αλλά και όταν καταργήθηκαν αυτές οι διοικητικές διαιρέσεις ως… ουδέτερα χρώματα σε σχέση με τις σημαίες των κρατιδίων της. Φέτος κάνει στροφή πάλι προς το πράσινο στη δεύτερη εμφάνισή της. Το πράσινο είναι το χρώμα που είχε επιλέξει η DFB, η ομοσπονδία της Γερμανίας, όταν ιδρύθηκε. Στο Μουντιάλ του 2014 η δεύτερη εμφάνιση της Γερμανίας είχε έντονο κόκκινο (έμοιαζε μ’ αυτή της Φλουμινένσε!), μάλιστα μ’ αυτήν έκανε το εντυπωσιακό 7-1 επί της Βραζιλίας στον ημιτελικό.

Επιστροφή στα κλασικά και για την Ισπανία. Φέτος θα παρουσιαστεί και πάλι την παραδοσιακή κόκκινη φανέλα και μπλε σορτς. Από το 2013 και μετά είχε… καταργήσει το μπλε, επιλέγοντας ολοκόκκινη εμφάνιση με παραλλαγές στο λευκό και το ολόμαυρο! Η κατάργηση του μπλε ερμηνεύτηκε στη χώρα ως προσπάθεια της χώρας να αποποιηθεί το φρανκικό καθεστώς (το μπλε ήταν το κατ’εξοχήν χρώμα των φρανκιστών), όμως η επιστροφή του δείχνει ότι όλα αυτά ήταν προσωρινά.

Η Πορτογαλία ξεφεύγει από τα καθιερωμένα. Η βασική εμφάνιση θυμίζει τα χρώματα της σημαίας (κόκκινο και πράσινο), ωστόσο η δεύτερη εδώ και χρόνια είναι στους τόνους του μπλε και φέτος ακόμα περισσότερο. Η Nike «δικαιολογεί» αυτή την προτίμηση για να τονίσει τη μεγάλη ναυτική παράδοση της Πορτογαλίας. Ο «αστικός μύθος» θέλει αυτή η επιλογή του μπλε να… αρέσει στον Κριστιάνο Ρονάλντο, επειδή η σημαία της Μαδέιρα, του νησιού που γεννήθηκε, είναι μπλε και κίτρινη…

Η Βόρεια Ιρλανδία, επίσης, αποφάσισε να προσθέσει λίγο μπλε στην παραδοσιακή πράσινη και λευκή της φανέλα. Το μπλε του Αγίου Πατρικίου ερμηνεύεται όχι μόνο σαν μια προσπάθεια να τονιστεί η διαφορά από το Εΐρε, που επίσης συμμετέχει στη διοργάνωση, αλλά και ως σύσφιξη των δεσμών με το Ηνωμένο Βασίλειο σε μια δύσκολη περίοδο, με το Brexit προ των πυλών.

Κατά τα άλλα, οι διαφοροποιήσεις έχουν περισσότερο εμπορική σημασία παρά εθνική. Η Ουαλία αποφάσισε να λανσάρει ως δεύτερη εμφάνισή της τη μαύρη (αντί για την παραδοσιακή λευκή), προφανώς για να… πουλήσει περισσότερο, στην πρώτη της εμφάνιση σε μεγάλη διοργάνωση μετά το 1958.

Το Βέλγιο, επίσης, αποφάσισε η δεύτερη εμφάνισή του να είναι στον τόνο του γαλάζιου με τα εθνικά χρώματα σε μια οριζόντια ρίγα στο κέντρο της φανέλας για να τιμήσει την… εθνική ομάδα ποδηλασίας του Βελγίου, η οποία είναι και από τις αγαπημένες των φίλων των σπορ στη χώρα.

Αργύρης Παγαρτάνης 

(Δημοσιεύθηκε στη Live Sport της Κυριακής 12/06 με τίτλο «Τα «εθνικά χρώματα» στις φανέλες του Euro»)

ΠΗΓΗ: harddog-sport.blogspot.gr